Çocuklarda Alerjik Rinit

Çocuklarda Alerjik Rinit Neden Olur?Çocuklarda burunla ilgili şikayetler ebeveynlerin en sık karşılaştığı sağlık sorunları arasında yer alır. Burun akıntısı, hapşırık ve burun tıkanıklığı çoğu zaman basit bir soğuk algınlığı olarak görülür ve geçmesi beklenir. Ancak bazı çocuklarda bu belirtiler haftalarca sürer, belirli dönemlerde artar ya da yıl boyunca neredeyse hiç kaybolmaz. İşte bu noktada alerjik rinit düşünülmelidir. Çocuklarda alerjik rinit, yalnızca burunla sınırlı olmayan, çocuğun uyku düzenini, okul başarısını ve günlük yaşam kalitesini etkileyebilen önemli bir sağlık sorunudur. Erken fark edilmediğinde ise daha ciddi kulak burun boğaz problemlerine zemin hazırlayabilir.

Çocuklarda Alerjik Rinit Nedir?

Alerjik rinit, çocuğun bağışıklık sisteminin aslında zararsız olan bazı çevresel maddelere karşı aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Polenler, ev tozu akarları, hayvan tüyleri, küf mantarları gibi alerjenler burun mukozasıyla temas ettiğinde bağışıklık sistemi bu maddeleri tehdit olarak algılar. Bunun sonucunda burun içinde iltihabi bir süreç başlar. Bu süreç burun akıntısı, tıkanıklık, hapşırık ve kaşıntı gibi belirtilerle kendini gösterir. Alerjik rinit bulaşıcı değildir ve çoğu zaman uzun süreli seyir gösterir.

Çocuklarda Alerjik Rinit Neden Olur?

Alerjik rinitin ortaya çıkmasında genetik yatkınlık oldukça önemlidir. Anne ya da babada alerjik rinit, astım veya egzama gibi alerjik hastalıklar varsa çocukta alerjik rinit gelişme riski belirgin şekilde artar.

Bunun yanında çevresel faktörler de hastalığın oluşumunda büyük rol oynar. Ev ortamında bulunan toz, evcil hayvanlar, sigara dumanı ve nemli alanlar alerjik riniti tetikleyebilir. Dış ortamda ise özellikle ilkbahar ve yaz aylarında havaya yayılan polenler önemli bir etkendir. Bazı çocuklarda ise alerjik rinit yıl boyu devam ederken bazılarında sadece belirli mevsimlerde ortaya çıkar.

Çocuklarda Alerjik Rinit Belirtileri

Alerjik rinit belirtileri genellikle yavaş başlar ve zaman içinde kalıcı hale gelebilir. Çoğu çocukta belirtiler hafif gibi görünse de günlük yaşamı ve uyku düzenini etkileyecek düzeye ulaşabilir. En sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:

• Sık ve tekrarlayan hapşırıklar:
  Hapşırıklar genellikle art arda olur ve özellikle sabah saatlerinde daha belirgindir. Bu durum alerjik rinit için oldukça tipiktir.

• Şeffaf ve sulu burun akıntısı:
  Burun akıntısı renksiz ve suludur. Enfeksiyonlara bağlı akıntıdan farklı olarak koyulaşma ve kötü koku genellikle görülmez.

• Burun tıkanıklığı:
  Burun içi dokuların şişmesi nedeniyle çocuklar burundan rahat nefes alamaz. Bu tıkanıklık tek taraflı ya da iki taraflı olabilir ve uzun süre devam edebilir.

• Ağızdan nefes alma:
  Sürekli burun tıkanıklığı yaşayan çocuklar farkında olmadan ağızdan nefes almaya başlar. Bu durum gece horlamaya ve ağız kuruluğuna yol açabilir.

• Burun ve geniz bölgesinde kaşıntı:
  Kaşıntı hissi çocukların burunlarını sık sık silmesine, kaşımasına ya da yukarı doğru ovuşturmasına neden olur. Bu hareket ebeveynler için önemli bir ipucu olabilir.

• Göz belirtileri:
  Gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık ve sık göz ovuşturma alerjik rinitte sık görülür. Bu belirtiler özellikle polen alerjisi olan çocuklarda daha belirgindir.

• Ateşin olmaması:
  Alerjik rinitte genellikle ateş görülmez. Çocuğun genel durumu çoğu zaman iyidir, bu da durumu enfeksiyonlardan ayıran önemli bir özelliktir.

Bu belirtilerin uzun süre devam etmesi ya da yılın belirli dönemlerinde tekrarlaması, alerjik rinit olasılığını güçlendirir ve değerlendirilmesi gerektiğini düşündürür.

Soğuk Algınlığı ile Alerjik Rinit Arasındaki Fark

Alerjik rinit ebeveynler tarafından sıklıkla soğuk algınlığı ile karıştırılır. Oysa iki durum arasında belirgin farklar vardır. Soğuk algınlığında belirtiler genellikle birkaç gün içinde azalır ve tamamen düzelir. Alerjik rinitte ise şikayetler haftalarca, hatta aylarca devam edebilir. Soğuk algınlığında burun akıntısı zamanla koyulaşırken alerjik rinitte genellikle renksiz ve suludur. Ateş ve halsizlik soğuk algınlığında görülebilirken alerjik rinitte nadirdir. Şikayetlerin her yıl aynı dönemlerde tekrarlaması da alerjik riniti düşündürmelidir.

Alerjik Rinit Çocuğun Günlük Yaşamını Nasıl Etkiler?

Sürekli burun tıkanıklığı yaşayan çocuklar geceleri rahat uyuyamaz. Ağızdan nefes alma, horlama ve sık uyanma bu çocuklarda sık görülür. Kalitesiz uyku ise gündüz yorgunluk, huzursuzluk ve dikkat dağınıklığına yol açabilir. Bu durum okul çağındaki çocuklarda ders başarısını olumsuz etkileyebilir. Uzun süreli burun tıkanıklığı ayrıca orta kulak problemlerine ve sinüslerin sağlıklı çalışamamasına neden olabilir.

Çocuklarda Alerjik Rinit Tedavisi

Çocuklarda alerjik rinit tedavisi, belirtilerin şiddetine ve alerjene maruziyet durumuna göre planlanır. Tedavinin temel amacı çocuğun şikayetlerini kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Öncelikle alerjiye neden olan etkenlerden mümkün olduğunca uzak durulması hedeflenir. Ev tozu akarına karşı düzenli temizlik, sigara dumanından kaçınılması ve ortamın iyi havalandırılması bu açıdan önemlidir. Gerekli durumlarda ilaç tedavisi devreye girer. Burun spreyleri ve alerji ilaçları, doktor kontrolünde kullanıldığında oldukça etkilidir. Tedavi sürecinin düzenli takip edilmesi, ilaçların doğru süre ve dozda kullanılması büyük önem taşır. Alerjik rinit tedavisi genellikle uzun solukludur ve sabır gerektirir; ancak doğru yaklaşımla belirtiler büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Burun akıntısı ve tıkanıklık birkaç haftadır devam ediyorsa, belirtiler çocuğun uykusunu ve günlük yaşamını etkiliyorsa ya da her yıl benzer dönemlerde tekrarlıyorsa mutlaka değerlendirilmelidir.

Erken tanı sayesinde alerjik rinit kontrol altına alınabilir ve ileride gelişebilecek sinüzit, orta kulak iltihabı ve alt solunum yolu hastalıklarının önüne geçilebilir.

Çocuklarda Alerjik Rinit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular