İşitmenin Değerlendirilmesi

İşitmenin değerlendirilmesi

Odyoloji nedir?

Odyoloji, işitme ve denge sistemi ile ilgilenen bir bilim dalıdır. İşitme ve denge bozukluklarının önlenmesi, var olan sorunların tanılanması ve rehabilitasyonu ile ilgilenir. İşitme ve denge ile ilgili problemlerin tespit edilmesi, tedavi süresince kullanılacak olan araçların hazırlanması ve eğitiminin verilmesi gibi alanlarda faaliyet gösterir.

Davranım odyometrisi nedir?

Davranım odyometri testleri, işitmeyi değerlendirmek için yapılan temel testlerdir. Test öncesi hastanın tam bir kulak burun boğaz ve baş boyun muayenesinin yapılmış olması bir gerekliliktir. Bu sayede işitmeyi herhangi bir şekilde etkileyebilecek dış kulak kanalında kir, enfeksiyon, kulak zarında delik ya da çökme, kulak zarının incelmiş olması, kulak zarında kireçlenme, kulak zarı hareket kısıtlılığı, kulak zarı arkasında sıvı gibi tüm faktörler bilinerek daha doğru ve işitmeyi tam anlamda değerlendirici bir test yapılması sağlanır. Davranım odyometrisi, hastanın aktif katılımı ile yapıldığından subjektif (nesnel) bir test olarak ifade edilir. Testin sessiz bir odada yapılması test güvenilirliğini arttırır.  

İşitme testleri ile hangi bilgiler elde edilebilir?

İşitme testleri ile:

1. İşitme kaybı olup olmadığı,
2. İşitme kaybının derecesi,
3. İşitme kaybının şekli (işitme kaybının etkilediği tiz ya da pes frekanslar ve bunun konfigürasyonu)
4. İşitme kaybının tipi: iletim – sensörinöral (sinirsel) – kombine (mikst) tip
5. İşitme kayıplarının ayrıcı tanısı hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.

Saf ses odyometrisi nedir?

Saf ses odyometri testinde daha önceden belirlenmiş ses frekanslarında ses verilerek bireyin ilgili ses frekansındaki işitme eşiği ölçülür. İşitme eşiği, bireyin o ses frekansı için duyabildiği en düşük ses şiddet seviyesidir. Bu eşik her bir test frekansı için belirlenir ve her bir kulak için ayrı ayrı hem dış kulak kanalından verilen sesler, hem de kulak çevresinde kemikten verilen sesler bir grafik üzerine işaretlenir.  

Odyogram nedir?

Bireyin değişik ses frekansları için işitme eşiklerinin bir arada gösterildiği bir grafiktir. Bu grafik ve ilgili test raporunda işitme ile ilgili yapılmış tüm testler ve bilgiler aynı anda gösterilebilir.

Sesin şiddeti ve perdesi nasıl ifade edilir?

Ses şiddeti birimi desibel (dB) olarak ifade edilir. Desibel, bir referans ses şiddetine göre mevcut ses sinyalinin şiddetini ifade eden logaritmik bir değerdir. İşitme testlerinde dB HL olarak ifade edilen işitme seviyesine göre (HL: hearing level) tanımlanmış bir dB birimi kullanılır.  Sesin frekansı ise ses dalgalarının birim zamandaki titreşim sayısı olarak tanımlanır ve birimi Hertz (Hz) olarak ölçülür.

İşitme düzeyi nasıl ölçülür?

Ölçüm yapılırken hava yolu ve kemik yolu işitme eşikleri ayrı ayrı ölçülür. Hava yolu işitme eşikleri kulağa takılan kulaklıklar ile ölçülür ve dış kulak yolundan verilen ses önce kulak zarına ve orta kulağa, oradan da iç kulağa iletilir. Kemik yolu işitme eşikleri ise kemik vibratör adı verilen alet ile ölçülür. Kemik vibratör ile verilen ses aracılığıyla kafatası kemikleri titreşerek sesin orta kulağa ve kemikçiklere uğramadan doğrudan iç kulağa ulaşması sağlanır.

Hava yolu işitme eşikleri genellikle 125 – 250 – 500 – 1000 – 2000 – 4000 - 8000 Hz frekanslarında ölçülür. Kemik yolu işitme eşikleri ise genellikle 500 – 1000 – 2000 - 4000 Hz ile ölçülür.

Hasta oturur pozisyonda iken kulaklarına kulaklık takılır ve duyduğu sese yanıt verebilmesi için eline bir düğme verilir.  Hastaya farklı tonlarda ses duyacağı, bu sesi her duyduğunda, çok az bile duysa elindeki düğmeye basması gerektiği söylenir. Belirli frekanslarda elde edilen işitme eşiklerinin ortalaması alınarak işitme kaybının derecesi belirlenir. Ayrıca işitme kaybının tipi ve konfigürasyonu hakkında da bilgi vermektedir.

Serbest alan odyometrisi nedir?

İşitme cihazı kullanan bireylerde cihazlı duymayı değerlendirebilmek için ya da işitme testinin yukarıda açıklanan prosedürüne henüz uyamayacak bebek ve çocuklarda kulaklık yerine hoparlörler kullanılır işitme test odası içerisinde test yapılabilir. Bu yönteme serbest alan odyometrisi denilir.

Konuşma odyometrisi nedir ve nasıl yapılır?

Test sonuçlarını karşılaştırmak ve bireyin mevcut işitmesinin günlük konuşmaları ne düzeyde anlayabildiğini ölçmek, dolayısıyla mevcut işitme kaybının yaşam kalitesini ve iletişimini ne kadar etkilediğini anlamak amacıyla yapılır. Bu test sırasında hastaya daha önceden belirlenmiş kelime grupları tekrar ettirilerek, farklı şiddetlerde söylenen kelimeleri ne oranda anlayabildiği belirlenmeye çalışılır.

İşitmenin değerlendirilmesi için odyometri dışında kullanılan testler var mıdır?

Bireylerin işitmesini değerlendirebilmek için kullanılan otoakustik emisyon, uyarılmış beyin sapı cevabı gibi farklı işitme testleri de mevcuttur. Bu testler hakkında detaylı bilgilere ilgili konu başlıkları için hazırlanan sayfalarımızdan ulaşabilirsiniz