Vestibüler Nörit

Vestibüler Nörit Nedir?

Ankara Vestibüler nörit, dengeden sorumlu sinirimiz olan vestibüler sinirin akut iltihabıdır. Ani başlangıçlı şiddetli baş dönmesi, bulantı ve kusma ile belirti verir. Vertigo nedeniyle başvuran hastalarda önemli nedenlerden birisidir.

Vestibüler Nörit Hastalığında Vestibüler Sinirin Rolü Nedir?

Sekizinci kafa çifti ya da 8. kranial sinir (nervus vestibulocochlearis – vestibülokoklear sinir) olarak adlandırılan sinir, işitme ve dengeden sorumlu sinirimizdir. Vestibüler sinir, vestibülokoklear sinirin denge ile ilgili olan dalıdır. İnferior ve superior vestibüler sinir olmak üzere iki dala ayrılır. Vestibüler sinirin superior dalı denge organlarımızdan anterior semisirküler kanal, lateral semisirküler kanal, utrikul ve sakkülün bir kısmı ile bağlantılıyken; inferior dalı ise posterior semisirküler kanal ve sakkülün çoğunluklu kısmı ile bağlantılıdır.

Vestibüler nörit; vestibüler sinirin superior dalını daha fazla etkilemektedir. Dolayısıyla anterior semisirküler kanal, lateral semisirküler kanal, utrikul ve sakkülün bir kısmı daha fazla etkilenir. Konuyla ilgili yapılan çalışmalarda superior vestibüler sinirin geçtiği kemik yolun, inferior vestibüler sinirin geçtiği kemik yola kıyasla daha uzun ve dar olması sebebiyle superior vestibüler sinirin daha fazla etkilendiği bildirilmiştir.

Vestibüler Nörit Hastalığının Belirti ve Bulguları Nelerdir?

Vestibüler nörit tipik olarak ani başlangıçlı, şiddetli baş dönmesi ile kendini belli eder. Sıklıkla bulantı ve kusma, baş dönmesine eşlik eder. Belirtiler genellikle uykudan uyandıran veya yataktan kalkarken fark edilen baş dönmesi ile başlar. Tüm baş pozisyonlarında baş dönmesi devam eder ve baş hareketleriyle birlikte baş dönmesi ve mide bulantısı artar. Hastalar atak sırasında bulantı hissini azaltmak için sakin bir ortamda oturmayı veya yatmayı tercih ederler. Baş dönmesi, benign paroksismal pozisyonel vertigonun (BPPV) aksine 24 saatten uzun sürer, bazen haftalar ya da aylarca dahi devam edebilir. İyileşme süreci yavaş ilerler. Ani başlayan şiddetli baş dönmesi genellikle birkaç gün devam eder. Zaman içerisinde baş dönmesi atakları azalır ancak dengesizlik hissi devam eder. İyileşme süresi etkilenen organların hasarına göre değişkenlik gösterir. Bazen vestibüler nörit sonrasında bireylerde benign paroksismal pozisyonel vertigo da (BBPV) görülebilir. Literatürde; utrikülde oluşan hasar sonucunda içerisinde kalsiyum karbonat kristalleri bulunan otokoniaların hareket ederek posterior semisürküler kanala düştüğü ve posterior kanalı uyardığı öne sürülmüştür.

Vestibüler nörit hastalarında işitme, çınlama, kulakta dolgunluk hissi gibi işitme veya merkezi sinir sistemini etkileyen belirti ve bulgular pek görülmez.

Vestibüler Nörit Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?

Vestibüler nörit hastalığının tanısı öykü, fizik muayene, odyolojik değerlendirme, vestibüler değerlendirme ve görüntüleme yöntemleri ile konulur.

Öykü, tanı için birinci basamak olup hastalığın belirleyicisidir. Hastalar öyküde tipik olarak ani başlayan, şiddetli baş dönmesi, bulantı, kusma ve terlemeden yakınırlar. Hastaların yarısından fazlası yakın zamanda üst solunum yolu enfeksiyonu geçirdiğinden bahseder. İşitme ile ilgili şikâyetleri yoktur. Fizik muayenede, hastalığın akut döneminde herhangi bir uyaran verilmeden oluşan istemsiz ritmik göz hareketleri (spontan nistagmus) görülür. Odyolojik değerlendirmede, önceden var olan bir hastalık olmaması halinde işitme kaybı yoktur. Vestibüler değerlendirme videonistagmografi, kalorik testi, cVEMP ve vHIT testlerini içerir. Videonistagmografide horizonto-rotatuar spontan nistagmus görülür. Spontan nistagmusun hızlı fazı ilk 24 saatte etkilenen kulak yönünde olurken 24 saatten sonra hızlı fazı karşı yöne vuran nistagmus görülür. Frenzel gözlüğü ile fiksasyon ortadan kaldırılınca nistagmusun şiddeti artar. Pozisyonel testlerde nistagmusun yönünde değişiklik olmaz. Kalorik testte etkilenen kulağın yanıtlarında azalma görülebilir. VHIT testinde etkilenen kulak tarafında vestibülooküler refleks kazancında azalma ve hedefi yakalamaya yönelik sakkadik göz hareketleri ortaya çıkar. Görüntüleme yöntemlerinin sonuçları genellikle normaldir. Bazı durumlarda manyetik rezonans inceleme ile etkilenen vestibüler sinirde kontrast tutulumu görülebilir.

Vestibüler Nörit Hastalığında Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İlaçla Tedavi: Baş dönmesinin aktif olduğu dönemlerde baş dönmesi, bulantı ve kusmayı azaltmaya yönelik ilaç tedavisi uygulanır.

Epley ve Semont manevraları: Benign paroksismal pozisyonel vertigonun (BPPV) eşlik ettiği durumlarda kanalit repozisyon manevraları uygulanır.

Vestibüler Rehabilitasyon: Hastanın aktif baş dönmesi azaldıktan sonra vestibüler rehalitasyona başlanarak hastaların iyileşme süreci hızlandırılır. Vestibüler rehabilitasyon ile vestibülooküler refleksi zayıf olan hastaların refleksleri güçlendirilerek yaşam kalitelerini artırmak hedeflenir.